TASAVVUF TERİMLERİ

Abdal	: Gezgin derviş.
Aşk	: İlahi aşk, kulun Allah’a olan sevgisi.
Aşık	: Allah aşkıyla yanan, seven.
Ayan-ı Sabite	: Allah’ın yansıması.
Çile	: Nefsi köreltmek için yapılan terbiye, çekilen çile.
Dergâh	: Kapı, eşik, kapı yeri, makam, tekke.
Derviş	: Bir tarikata girmiş, onun kurallarına uygun yaşayan kimse.
Fenafillah	: Allah’ta yok olmak, ölmeden önce ölmek, tasavvuftaki son aşama.
Halife	: Tarikat kurucusunun ya da şeyhin kendisine vekil tayin ettiği, yetki verdiği kişi.
İnsan-ı Kamil	: Fenafillah’a ulaşmış kişi, olgun insan, kamil insan.
Kâbe	: Vuslat makamı, aşığın gönlü.
Kadeh(Far, Câm)	: Allah aşkıyla yanan kişinin kalbi.
Mâşuk	: Sevgili. Tasavvufa göre hakiki sevgili Allah’tır.
Mâsivâ	: Allah dışındaki diğer varlıklar.
Meyhane	: Allah aşkının sunulduğu yer, tekke.
Meclis	: Allah’ı anmak için yapılan toplantılar
Mutasavvıf	: Tasavvuf ehli olan, herhangi bir tasavvuf yolunda mertebe katetmiş kişidir.
Mürşid	: Doğru yolu gösteren, ilahi aşkı anlatan, tarikat şeyhi.
Mürid	: Tarikat şeyhine bağlanarak ondan tasavvufun yollarını öğrenen, onun doğrultusunda ilerleyen kimse.
Nefis	: Can, benlik. Tasavvufa göre kulun kötü huyları ve çirkin vasıfları, dünyevi istek ve arzuları.
Pîr	: Farsça, ihtiyar, yaşlı kimse. Tasavvuf önderlerine ve tarikat kurucularına da pîr denir.
Post	: Şeyhlik makamı.
Sarhoş	: Allah aşkıyla kendinden geçen, derviş.
Sâki	: Mürşid, Allah aşkını sunan, yol gösteren.
Şarap	: Anlamların özü, ilahi aşk.
Şem(mum)	: İlahi nur.
Şeyh	: Tarikat kurucusu, tarikatta en yüksek mertebeye ermiş kişi veya tarikat kollarından birinin başında bulunan kimse, postnişin
Tarikat	: Allah’a varma yolunda benzer biçimde düşünenlerin oluşturduğu topluluk, yol.
Tecelli	: Görünme, belirme. Tasavvufta Allah’ın yaratılmış her şeyde görünmesi anlamında kullanılır.
Tekke	: Tasavvuf ehli kişilerin, tarikat mensuplarının barındıkları, eğitim gördükleri yer.
Vücud-u Mutlak	: Tek varlık.
Vahdeti Vücud	: Birlik. Kainat var edilmeden önce tek ve mutlak güzellik vardır. İnsan Allah’ın bir parçasıdır. Ondan ayrılmıştır ve tekrar ona dönecektir. Buna vahdet-i vücud yani varlığın birliği denir.